Triger Kayışı Nedir?

Benzinli ve Dizel Motorlarda, krank milinden, kam miline hareket ileten, krank mili ile kam milinin hareket zamanlama senkronizasyonunu gerçekleştiren kayış sistemine Triger kayışı denir. Gerçek olarak, motorun üst bölgesi (silindir kafası, valfler) alt bölgesi(karter, piston) ile senkronize halde tutar.

“Timing Belt” yani zamanlama kayışı ve “Camshaft Belt” Egzantrik mili kayışı olarak adlandırılmaktadır. Motorun tasarımına göre pek çok durumda devirdaim pompası da hareketini triger kayışından alır.

Triger sistemi, kayış, gergi bilyası ve devirdaim su pompasından oluşur. Km ve değişim zamanı geldiğinde tümü aynı anda değişmesi gerekir. Kullanılan parçalardan birisi bile arızalansa, zamanlama senkronizasyonu bozulacağı için set olarak değiştirilmelidir. Aksi taktirde değişen parça diğer parçaların bozulmasına vedağılmasına neden olacaktır.

Bir aracın triger kayışı koparsa araçkullanıcısını yolda bırakır ve kullanılamaz hale gelir mecburen çekici üzerinde en yakın servise götürülmek zorunda kalınır. Triger kayışının kopması motorda büyük hasar ve ciddi fiyatlarda tamir faturaları anlamına gelebilir.

Triger Kayışı Neden Kopar?

Triger kayışı genellikle iki sebepten dolayı kopar.

Yaş / Kilometre

Triger kayışı genellikle kauçuk yumuşak malzemeden yapılır. Motordaki dişlileri, kasnakları kontrol etmek için kayışın bir tarafı dişlidir. Yıla ve kilometreye bağlı olarak, motor içindeki ısınma ve sürtünme sebebi ile kauçuk malzeme zamanla aşınır. Lastik dişler aşınabilir ve dişlileri kavrama yapamaz. Bu genellikle triger kayışının kaymasına ve motora zarar vermesine neden olur.

Triger kayışı aşırı gerilme ile zamanla çatlamaya başlayabilir. Malzeme çatladığında, kayışta kopma riski daha da yükselecektir.

Devirdaim Pompası Kitlenmesi

Devirdaim su pompası hareketini triger kayışından alır. Devirdaim sı pompası bir arıza durumunda kitlendiği zaman triger kayışını koparacak kadar güce ulaşır.

Devirdaim pompasının kitlenmesi genellikle motor soğutma sisteminde meydana gelen bir problemden kaynaklanır. Bu nedenle motor soğutma sisteminin bakımlarını düzenli olarak yaptırılmalı ve mutlaka antifiriz kullanılmalıdır. Düzenli yapılacak kontroller triger kayışındaki erken aşınma ve yıpranmaları azaltmanızı sağlar.

Triger Kayışı Ne Zaman Değiştirilir?

Triger kayışının ömrü 90.000 ile 150.000 kilometreye kadar çıkabilir. Fakat ülkemizde işi garantiye almak için genellikle aracına göre 70.000, 80.000 veya 100.000 kilometre aralığında değiştirilmesi önerilir. Önerilen aralığı aracınızın bakım kitapçığında bulabilirsiniz. Kilometre dolmasa bile kayış 4 yılda bir kesin değiştirilmelidir. Bu durum bazı markalarda 5 yıla kadar çıkabilmektedir.

Triger Kayışı Koparsa Ne Olur?

İki tip motor zamanlaması konfigürasyonu vardır: interference ve non-interference. Interference tip bir motorda supaplar, pistonlar ile aynı silindir içerisinde bulunur. Triger kayışı koptuğu taktirde supapların zaman aralıkları bozulur. Zaman aralıkları bozulan supaplar kapalı olması gerekirken açık kalır. Açık kalan supaplara pistonlar çarpar ve eğilmesine kırılmasına sebep olur. Bu çarpma sonucu pistonlarda hasar görür. Kopan parçalar yanma odasına düşerek silindir bloğuna zarar verir. Bu durumda motorun komple rektefiye işlemi görmesi gerekebilir.

Non-interference bir motorda, pistonlar ve supaplar aynı alanı işgal etmez, bu nedenle triger kayışı kopsa bile supaplarda veya silindir bloğunda bir hasar meydana gelmez. Yeni bir kayış takılarak yola devam edilir.