Kompresyon Testi

Kompresyon testi Silindir içerisinde piston ve silindir kapak arasındaki basınç kaybını ölçer bu test her bir silindir için ayrı ayrı yapılır.

Kompresyon Testi

Motor Ömrü Nasıl Anlaşılır

Genelde araç alıcı ve satıcıları bir aracın motor durumunu oto ekspertiz merkezlerinde yapılan performans testin de çıkan % ile değerlendirir.Aslında çıkan bu %  motorun ömrünü değilde performansını gösterir. Performans testi motor ömür testi diye anlaşılınca araç satışından sonra büyük sorunlar yaşamak kaçınızlmaz hale gelir.Bir otomobilin motor ömrünün ne durumda olduğunun kesin anlayabilmek için Kompresyon Testi yapılmalıdır.

Nerdir Kompresyon Testi ?

Kompresyon testi Silindir içerisinde piston ve silindir kapak arasındaki basınç kaybını ölçer bu test her bir silindir için ayrı ayrı yapılır.Silindirler arasındaki fark  genelde %20-25 arasında olmalıdır. Aksi taktirde sillindirlerdeki  kompresyon basınç kayıpları  yanma odasındaki problemlerin habercisidir.

Kompresyon Kaçağı Nasıl Anlaşılır ?

Motorun  kompresyon kaçırdığı  motor gücünün azalmasından (Performans ve çekişin düşmesi), yakıt maliyetinin  aşırı artması  motorun yağ yakmasından – yağ eksiltmesinden, egzozdan gri-mavi ve beyaz duman atmasından  motor sıcak iken  yag çubuğundan duman atmasından  anlaşılabilir.

Kompresyon Kaçağının Sebepleri Nelerdir

Bir motorda kompresyon Kaçagı var ise bunlar şöyle sıralanabilir

-Piston segmanlarında aşınma

-Silindir gömlek aşınmasından

-Eemme ve egzoz supaplarından; genelde egzoz supapları daha çok aşınır

-Silindir kapak contasında kaçak yanma ve aşınmasında

-Motor  bloğu veya silindir kapağında çatlak olması.

Bu sebeplerden biri veya birden fazlası aynı anda motor  kompresyon kaçağına sebep olabilir.

Motor kompresyon testi sırasıyla iki şekilde yapılır  önce kuru kompresyon testi, sonrasında (yağ ile yapılan) yağlı  kompresyon testi şeklinde yapılır.

Motor Kompresyon Testi Nasıl Yapılır ?  

 Örnek olarak  benzinli motorda kuru kompresyon testinin yapılışı şöyledir

Kuru Kompresyon Testi

-Motor ne soğuk ne çok sıcak olamalı , rolenti de normal çalışma sıcaklığı uygundur, km yapmış bir motorun yaklaşık 1 saat dinlenmesi-biraz soğuması beklenir.

-Buji ve kabloları etrafı temizlenmeli  sebebi herhangibir madde bujiler söküldükten sonra içine düşmemesi için gereklidir

-Tüm bujiler uygun olan  buji lokmasıyla sökülmeli.

-Kompresyon test cihazının bağlantısı , birinci  Silindirin (krank kasnağı tarafındaki ilk silindirdir) kapağındaki buji yuvasına takılır ve elle sıkı bir şekilde  sıkılır .

-Bir  teknisyen şoför tarafına  geçip marşa basar, gaz pedalına sonuna kadar basar (gaz kelebeği sonuna kadar açık olmalı) ve birkaç saniye, motor en az 4 çevrim, yani 4 kez sıkıştırma yapacak kadar ve manometrenin ibresi artık daha fazla yükselmeyinceye kadar) döndürülür.

-Kompresyon test cihazının manometresinde, basınç ibresinin en fazla çıktığı miktar okunur ve kayıt edilir. Basınç birimi psi veya bar olacaktır (1 bar = 14,5 psi). Bu, o silindirin kompresyon basıncıdır. Sırasıyla tüm silindirler için aynı işlem tekrarlanır.

-Kompresyon testi sırasında, test cihazında okunan değer yaklaşık  8-12 bar (110-175 psi) civarındadır ( bu değer  her motora göre değişir). Sırasıyla dört  silindir için ayrı ayrı yapılan test sonuçları arasındaki fark  %20 -25’i geçmemelidir (bu da yaklaşık 2-3 bar basınç farkı demektir), diğerlerinden %20-25 daha düşük basınç görülen  silindirlerde kompresyon kaçağı var demektir.

Kompresyon değerleri için, fabrika  üreticileri tarafından belirtilmiş minimum bir katalog basınç değeri varsa, ve bu test sonucunda herhangi bir silindirin basıncı o değerden düşük kalıyorsa, bu yine bir arıza olarak yorumlanabilir.

Kuru kompresyon testi sonuçlarında, tüm silindirler için ölçülen basınç değerleri bir birine eşit veya çok yakınsa, o motor için olması gereken yeterli basınç değerlerini de sağlamışsa motor sağlam ve kompresyon kaçağı yok demektir. Bu durumda ıslak yağlı test yapmaya gerek yoktur.

Kuru kompresyon testi sonucu bir veya birden çok silindirde kompresyon kaçağı olduğu tespit edilirse, daha iyi arıza teşhisi yapabilmek için  ıslak yağlı  kompresyon testi yapılabilir, veya çeşitli gözlemlerle arıza teşhisi yapılabilir.

Eğer kompresyon testi sonucunda ölçülen basınç değerleri arasındaki fark limit değerleri aşıyorsa veya tüm silindirlerdeki basınç değeri olması gerekenden düşük çıkıyorsa, sebepleri aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir:

-Supaplar erimiş-yanmış veya arızalı veya supap ayarı bozuk

-Silindir kapak contası arızalı-yanmış.

-Arızalı-aşınmış piston segmanları

-Aşınmış silindir ve pistonlar

Islak Kompresyon Testi

Yağ ile yapılan ıslak kompresyon testinin amacı, kompresyon kaçağının piston ve piston segmanlarından mı, yoksa supap sisteminden mi olduğunu belirlemek içindir.

Silindirler içerisine bir miktar (tatlı kaşığı kadar) yağ dökülerek yapılır. Silindir içerisine yağ dökülmesinin amacı, piston ve silindir arasında kalacak yağ sayesinde, piston kaynaklı kompresyon kaçaklarının en aza indirilmesidir, böylece pistondan kompresyon kaçağı olmadığı varsayılarak kompresyon testi yapılır ve sonuçlar bu şekilde yorumlanır.

Kmpresyon Testi Nasıl Yorumlanır ?

Supaplar ve  Silindir Kapak Conta Arızaları

Kuru test ile ıslak test basıncı arasında fark yoksa veya çok az fark varsa bu durumda piston-piston segmanları-silindir gömlek sağlam demektir, o silindire ait supaplarda arıza veya silindir kapak contasının o kısmında yanma-sızdırma var demektir. Supaplar yanmış, aşınmış olabilir, supap yayı kırık-eğik olabilir, supap boşluk ayarı bozulmuş olabilir. Bu durum için supap arızası, silindir kapak contası arızasına göre daha olasıdır.

Silindir Kapak Contası Yanmış

Kompresyon testinde basınç değerleri bakıldığında, yan yana olan iki silindirin basınçları düşükse ve bu basınç değerleri birbirlerine yakın değerlerdeyse, silindir kapak contasının bu iki silindirin olduğu yerdeki kısmı yanmış olabilir, böylece silindirin birinde oluşması gereken kompresyon (basınç), diğerine kaçıyor; yine aynı şekilde diğerinin ki de beridekine kaçıyor demektir. Bu kaçak silindir kapak contasından meydana gelmektedir.

SİLİNDİR KAPAĞI VEYA MOTOR BLOĞUNDA ÇATLAK VAR
Silindir kapağı veya silindir bloğunda (gömleklerde – silindirlerde) çatlak olması durumunda da kompresyon kaçağı meydana gelebilir, böyle bir durumda genellikle motor hararet yapar veya yağ eksiltir veya su eksiltir. Egzozdan beyaz veya mavi duman atabilir.

*****************************************************************************************************************

01.01.2018

Şahin Oto Ekspertiz Mersin’ in İlk  Oto  Ekspertiz Merkezidir.

*****************************************************************************************************************